Dzieci płaczą, by uzyskać pomoc

Dzieci płaczą, by przeżyć i żeby skłonić nas do reakcji! Płacz to ich sposób, by powiedzieć nam, że są głodne, coś je boli, chcą być blisko nas albo dzieje się coś innego, co wymaga pomocy osoby dorosłej. Kiedy dzieci otrzymują pomoc w postaci pocieszenia, jedzenia, zabawy i pieszczot, wzmacnia się więź między nimi a dorosłym i dziecko czuje się bezpiecznie. Czasem dzieci płaczą, choć zrobiliśmy wszystko, by zaspokoić ich potrzeby. To normalne, że w takich sytuacjach czujesz się zdesperowana/y i sfrustrowana/y. Nikt nie chce świadomie skrzywdzić swojego dziecka, ale czasem sytuacja staje się tak trudna, że tracimy nad sobą kontrolę i działamy w afekcie. Potrząsanie dzieckiem może być bardzo niebezpieczne. Może spowodować poważne obrażenia głowy i szyi, a w najgorszym przypadku spowodować trwałą niepełnosprawność lub śmierć dziecka. Jeśli czujesz, że trudno Ci myśleć jasno, dobrze jest odłożyć dziecko w bezpieczne miejsce, odejść od niego i zrobić sobie przerwę, by odzyskać kontrolę nad sytuacją.

Narodziny to wielka zmiana. Nagle dziecko zaczyna oddychać, jeść, trawić, nosić ubrania i odbierać wiele bodźców. Wiele osób nazywa trzy pierwsze miesiące po porodzie czwartym trymestrem ciąży. To często ciężki czas dla dziecka, ale także dla świeżo upieczonych rodziców – zarówno dla mamy, jak i taty. Osoby pracujące w szpitalach i przychodniach mogą pomóc Ci zrozumieć język ciała dziecka oraz przyczyny jego płaczu. Rodzice to najważniejsze osoby w życiu dziecka; po jakimś czasie staniesz się specjalistą w rozpoznawaniu, czego potrzebuje Twoje dziecko. Ćwicz tę umiejętność i proś o pomoc, jeśli jej potrzebujesz.

Dzieci są różne i każde z nich ma swój własny wzorzec płaczu. To normalne, że częstotliwość płaczu rośnie w ciągu pierwszych sześciu tygodni życia dziecka. W tym czasie dziecko płacze średnio 2 godziny i 15 minut każdego dnia. Po upływie sześciu tygodni częstość płaczu stopniowo się zmniejsza, a w wieku dwunastu tygodni dzieci płaczą średnio 1 godzinę i 10 minut dziennie (Wolke et. al., 2017).

Kolka to ekstremalny wariant normalnego płaczu dziecka w pierwszych miesiącach życia – w tym stanie płacz dziecka jest intensywny i o wysokiej częstotliwości, a dziecko nie daje się uspokoić. To częste zjawisko, występujące u 17-25 procent wszystkich noworodków. Płacz zaczyna się często po południu lub wieczorem; dziecko zaczyna i przestaje płakać nagle. Dziecko wygląda, jakby coś je bolało - podkurcza nóżki, czerwienieje na buzi i napina całe ciało. Napady płaczu trwają co najmniej trzy godziny dziennie, trzy razy w tygodniu, przez okres co najmniej trzech tygodni. Brak znanych przyczyn kolki. Stan ten często określa się jako połączenie wielu czynników, które wywołują płacz. Ważne, by dziecko zostało dokładnie przebadane przez lekarza, by wykluczyć na przykład chorobę czy alergię pokarmową. Jeżeli objawy utrzymują się po skończeniu przez dziecko czterech miesięcy lub pojawiają się inne objawy, kluczowe będzie zdiagnozowanie dziecka.

W pierwszym okresie po porodzie dziecko powinno być karmione często i samo powinno decydować, kiedy jeść. To, ile posiłków dziecko potrzebuje, zależy od samego dziecka - posiłki mogą też płynnie przechodzić jeden w drugi. Na początku dzieci jedzą zazwyczaj 8-12 razy (lub więcej) w ciągu doby. Z czasem liczba posiłków się zmniejszy, za to zwiększy się ich wielkość. Liczba pieluszek zużytych w ciągu doby to ważny wskaźnik, informujący nas o tym, czy dziecko w tym pierwszym okresie dostaje wystarczającą ilość mleka. W razie wątpliwości zajrzyj na (https://bit.ly/3p1Taea), by uzyskać poradę lub zapytaj pracownika poradni zdrowotnej.

Im częściej karmisz piersią, tym więcej mleka wytwarzasz. Większość dzieci karmionych piersią będzie potrzebować karmienia w nocy przez dłuższy czas. Sprzyja to zwiększeniu produkcji mleka, ponieważ poziom prolaktyny, hormonu stymulującego produkcję mleka, jest wyższy w nocy.

Przy karmieniu butelką proces karmienia powinien naśladować sposób, w jaki mleko wypływa z piersi podczas karmienia. Nazywa się to wolnym karmieniem butelką - taki sposób karmienia daje dziecku czas na zasygnalizowanie, że już się najadło. Dowiedz się więcej o wolnym karmieniu butelką na stronie Ammehjelpen [Pomoc w karmieniu piersią] (https://bit.ly/2JBM8wh). Przydatne informacje na temat karmienia butelką znajdziesz także na stronie helsenorge.no.

Dzieci płaczą najwięcej w pierwszych sześciu tygodniach życia - po tym czasie częstotliwość płaczu zazwyczaj stopniowo się zmniejsza. W wieku dwunastu tygodni większość dzieci płacze już znacznie mniej. Choć nie istnieje żadne cudowne lekarstwo, to jednak są sposoby, które możesz wypróbować, by zmniejszyć częstotliwość płaczu Twojego dziecka. Po jakimś czasie czynności te będziesz wykonywać automatycznie. Poniższa lista kontrolna to zbiór ogólnych porad - nie zastąpi ona porady lekarza lub pielęgniarki. Zacznij od góry i przesuwaj się ku dołowi!

Głodne?

Sprawdź, czy dziecko nie jest głodne. Spróbuj je nakarmić piersią lub butelką. Dzieci poniżej 4. miesiąca życia potrzebują jeść co 2-4 godziny przez całą dobę. U wszystkich dzieci występują okresy nasilenia, w których jedzą częściej.

Brudna pieluszka?

Sprawdź pieluchę dziecka i zmień ją, jeśli to konieczne.

Wzdęcia?

Wiele dzieci ma problem z powietrzem zalegającym w brzuchu i jelitach. Kiedy jedzą lub płaczą, połykają powietrze. To może powodować ból! Oto kilka ważnych rad:

Zadbaj o spokój przy karmieniu, nie spiesz się i zadbaj, by dziecko nie piło zbyt łapczywie i szybko. Głowa dziecka powinna znajdować się wyżej niż brzuch; w czasie karmienia zrób 2–3 przerwy, by dziecku się odbiło. W przypadku karmienia piersią dziecko powinno wypić pokarm z jednej piersi i powinno mu się odbić, zanim zacznie pić z drugiej. Dzieci karmione butelką muszą ssać, by mleko leciało; otwór w smoczku nie powinien być zbyt duży. Trzymaj butelkę poziomo tak, by smoczek był skierowany ku podniebieniu. Aby powietrze wydostało się na zewnątrz, można przytrzymać dziecko pionowo i pogłaskać je po plecach. Delikatny masaż brzucha to dobry sposób, by dziecko wypuściło gazy.

Potrzeba bliskości?

Dziecko potrzebuje czuć się bezpiecznie. Jeśli dziecko Cię nie widzi albo nie czuje, nie wie, że jesteś w pobliżu. Wielu rodziców lubi korzystać z chusty lub nosidełka.

Zmęczone, zestresowane lub przestymulowane?

Dzieci często płaczą, gdy są zmęczone, zestresowane lub przestymulowane. Każde dziecko jest inne, ale wszystkie potrzebują dużo snu i odpoczynku. Noworodki potrzebują średnio 13-17 godzin snu na dobę. Robią się zmęczone już po 1-2 godzinach czuwania. Nie ma jednego sposobu, by uspokoić lub uśpić dziecko. Niektórzy owijają dziecko ciasno kocykiem, inni zabierają je na spacer w wózku lub samochodzie, jeszcze inne dzieci uspokaja dźwięk odkurzacza, lecącej z kranu wody albo głos osoby dorosłej mówiącej „ciiii” i kołyszącej dziecko do snu.

Ból?

Sprawdź, czy dziecko nie wydaje się odczuwać dyskomfortu. Zmierz temperaturę, sprawdź, czy nie uciska go pieluszka lub ubranie, czy wokół palców u rąk/nóg lub penisa nie zacisnął się przypadkiem włos. Jeśli dziecko płacze znacznie więcej niż zazwyczaj, albo jeśli boisz się, że jego płacz jest spowodowany chorobą lub obrażeniami, skontaktuj się z lekarzem.

Nietolerancja lub alergia pokarmowa?

W przypadku karmienia piersią nikotyna lub zbyt dużo kofeiny może zwiększać częstotliwość płaczu u dziecka. Niektóre dzieci reagują na jajka, mleko, orzechy czy pszenicę. W porozumieniu z lekarzem mama może spróbować odstawić dany produkt (po jednym naraz) na okres tygodnia, by sprawdzić, czy nastąpi poprawa. U dzieci karmionych sztuczną mieszanką mogą czasem występować reakcje alergiczne. Skontaktuj się z lekarzem i poproś o radę!

Dzieci różnią się pod względem tego, ile wsparcia i pociechy potrzebują, by się uspokoić. Czasem wystarczy, że dziecko Cię zobaczy, by wiedziało, że jesteś blisko. Innym razem, potrzebuje maksymalnego pocieszenia, np. smoczka czy kołysania, by przestało płakać. Wypróbuj różne sposoby i sprawdź, jakiej pociechy potrzebuje Twoje dziecko w różnych sytuacjach. W końcu dziecko nauczy się, że mama i tata pomogą mu w trudnych sytuacjach. Razem znajdziecie sposób. Pomocą w takich sytuacjach może służyć drabinka pocieszania. Zobacz porady i film poniżej.

Zegar dobowy to narzędzie do zapisywania, kiedy dziecko śpi, czuwa oraz kiedy jest niespokojne i płacze; zegar ten może być pomocny, gdy trudno Ci ustanowić właściwy rytm dobowy, a dziecko dużo i często płacze. Przez kilka dni zapisuj dobowy rytm dziecka – może to pomóc lekarzowi/pielęgniarce w zaproponowaniu rozwiązań, które sprawdzą się w Twojej sytuacji.

Doba przedstawiona jest tu jako koło, w którym każde pole oznacza kwadrans. Pola koloruje się na czerwono, gdy dziecko płacze, na niebiesko, gdy śpi, na żółto, gdy jest niespokojne itd. Można też zapisywać tu inne aktywności, np. karmienie czy zmiany pieluchy. Przykładowy zegar dobowy znajdziesz w rozdziale 10 podręcznika dla rodziców: Sprytne wskazówki dla rodziców małych dzieci. Możesz też wydrukować go ze strony lub skorzystaj z wersji cyfrowej (wersja norweska).

O każdej porze dnia i nocy:
W ciągu pierwszych 4 miesięcy życia dziecka: gdy temperatura ciała dziecka spadła poniżej 36 stopni lub wzrosła powyżej 38 stopni w przypadku gorączki, w przypadku obrażeń (czy to zadanych przez Ciebie, inne osoby, czy też będących skutkiem wypadku), płacze przez przerwy przez czas dłuższy niż dwie godziny, przez wiele godzin nie chce pić mleka, gwałtownie wymiotuje, ma suche pieluchy, krew w ulewanej treści lub stolcu, bądź kiedy dziecko zachowuje się anormalnie.

Zaleca się, by noworodkowi, u którego podejrzewa się gorączkę lub którego stan ogólny pogorszył się, zmierzyć temperaturę. Ogólny stan dziecka daje pewne podstawy do oceny jego ogólnego stanu zdrowia. Pogorszenie stanu ogólnego może być objawem choroby; jest to pogorszenie stanu zdrowia fizycznego i/lub psychicznego, w którym występują m.in. takie objawy jak zmęczenie, poczucie, że jest się chorym, utrata wagi i apetytu, obniżona świadomość czy poczucie niezadowolenia.

W normalnych godzinach pracy przychodni:
Kiedy dziecko dużo ulewa po jedzeniu, ma biegunkę lub problemy z trawieniem, kiedy niepokoisz się o dziecko lub nie jesteś w stanie zaspokoić jego potrzeb, kiedy dziecko ma już ponad 4 miesiące, a nadal dużo płacze i wydaje się niespokojne, lub kiedy dziecko słabo przybiera na wadze.

Darmowa pomoc przez całą dobę!

Wsparcie dla rodziców [foreldresupport] to całodobowa linia telefoniczna i czat przeznaczony dla opiekunów, którzy potrzebują pomocy, rady lub po prostu mają potrzebę z kimś porozmawiać. Usługę utworzono we współpracy pomiędzy Mental Helse i Stine Sofies Stiftelse. Wejdź na www.foreldresupport.no lub zadzwoń pod numer 116 123 (wybierz 2).

TREŚĆ PORADY 5 POWSTAŁA W OPARCIU O NASTĘPUJĄCE ŹRÓDŁA:

• De minste barnas stemme [Głos najmłodszych] (2015), autorki: Mette Sund Sjøvold i Kristin G. Furuholmen.
• En bedre start- for deg og din baby [Lepszy start dla Ciebie i Twojego dziecka] (2012), autorzy: Inger Pauline Landsem i Stig Brøndbo.
• Vurdering av nyfødte barns adferd [Ocena zachowań noworodków] (2013), autorzy: T. Berry Barazelton i J. Kevin Nugent.
• The Happiest Baby on the Block (2002), autor: Harvey Karp.
• Systematic Review and Meta-Analysis: Fussing and Crying Durations and Prevalence of Colic in Infants. (2017), autor: Wolke D et. al.
• Strona internetowa www.uptodate.com (2019) Infantile colic.
• Strona internetowa helsestasjonstjenesten.no (2019) Gråt og trøst [Płacz i pocieszanie], jest prowadzona przez
• Spedbarnsnettverket oraz RBUP [Regionalne Centrum Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży] Region Wschód i Południe.
• Konsultacje z zakresu pediatrii: https://www.helsebiblioteket.n....